Dhammada.net

หลักอย่างหนึ่งในการดูจิต

โดยหลักแล้ว ถ้าเกิดสติขึ้นได้ในแวบที่รู้ได้ว่าจิตเป็นอย่างไร
ถ้าขณะนั้นจิตกำลังมีกิเลส เมื่อเกิดสติได้กิเลสจะดับลง
เช่นถ้ารู้ว่าโกรธแล้วเกิดสติ ความโกรธจะดับลง
แต่ถ้าโกรธแล้วมีอาการทางกายด้วย เช่นตัวสั่นหรือหวิวๆ
อาการทางกายจะไม่สามารถดับลงไปได้เร็วเหมือนความโกรธครับ

อย่างไรก็ตามการหัดดูจิตนั้น ไม่ใช่การหัดแก้จิตเพื่อให้เป็นตามที่เรานึกอยากให้เป็น
และไม่ใช่ว่าพอเห็นจิตกำลังมีกิเลสแล้ว กิเลสต้องดับลงทุกครั้งนะครับ
ถ้าเห็นแล้วกิเลสไม่ดับลงไป ก็ให้หัดดูต่อไปสบายๆ
เพื่อให้เห็นว่า จิตที่มีกิเลสนั้นไม่ได้เป็นไปตามที่เราอยากให้เป็น
ไม่ใช่นึกอยากจะให้ดับก็ดับลงตามที่เราอยาก

หลักดูจิตอย่างหนึ่งคือ
“จิตจะเป็นอย่างไรเรามีหน้าที่แค่รู้แค่ดูไปเท่านั้นเอง”
จิตจะดีเป็นกุศลก็แค่รู้แค่ดูไป
จิตจะไม่ดีเป็นอกุศล มีกิเลส มีความอยาก ก็แค่รู้แค่ดูไปครับ

เว็บไซต์ Dhammada.net
เป็นเว็บไซต์ที่ได้รับการอนุญาตจาก หลวงพ่อปราโมทย์ ปาโมชฺโช วัดสวนสันติธรรม ให้สามารถดำเนินการถอดข้อความพระธรรมเทศนาในลักษณะข้อความสั้นได้ ตั้งแต่ พ.ศ.๒๕๕๓

ชี้แจงการรับกิจนิมนต์ของหลวงพ่อปราโมทย์ ปาโมชฺโช ที่นี่

สมัครเป็นสมาชิกเพื่อรับแจ้งข่าวสารและธรรมะทุกวันจาก Dhammada.net ได้ ที่นี่

ติดตั้ง Dhammada Application for Android ที่นี่

คู่มือการใช้งาน อ่านได้ ที่นี่

การรู้สภาวะ

สภาวะ คือสิ่งที่เป็นไปตามเหตุปัจจัย ในการภาวนาจะหมายถึง กายและจิต เป็นสำคัญ
ดังนั้น การรู้กาย ก็คือ การรู้สภาวะนั่นเองครับ
การรู้กาย จะเป็นการรู้สึกว่ามีร่างกายอยู่
ถ้ารู้สึกได้ว่ามีร่างกายอยู่ (เคลื่อนไหว ยืน นั่ง นอน ฯลฯ) ก็คือการรู้กายนั่นเอง
เช่น ถ้าเดินอยู่แล้วรู้สึกได้ว่ามีร่างกายกำลังเดินอยู่ ก็เป็นการรู้กายครับ

ขณะใดรู้กายอยู่ก็รู้กายไป ขณะใดรู้จิตอยู่ก็รู้จิตไป
ขณะนี้รู้กายอยู่แล้วขณะต่อไปจะรู้กายต่ออีกก็ได้
หรือขณะนี้รู้กายแล้วขณะต่อไปจะไปรู้จิตต่อก็ได้ครับ
ไม่จำเป็นว่า รู้กายแล้วต้องตามด้วยรู้จิตทุกครั้งหรอกนะครับ

เว็บไซต์ Dhammada.net
เป็นเว็บไซต์ที่ได้รับการอนุญาตจาก หลวงพ่อปราโมทย์ ปาโมชฺโช วัดสวนสันติธรรม ให้สามารถดำเนินการถอดข้อความพระธรรมเทศนาในลักษณะข้อความสั้นได้ ตั้งแต่ พ.ศ.๒๕๕๓

ชี้แจงการรับกิจนิมนต์ของหลวงพ่อปราโมทย์ ปาโมชฺโช ที่นี่

สมัครเป็นสมาชิกเพื่อรับแจ้งข่าวสารและธรรมะทุกวันจาก Dhammada.net ได้ ที่นี่

ติดตั้ง Dhammada Application for Android ที่นี่

คู่มือการใช้งาน อ่านได้ ที่นี่

เว็บไซต์ Dhammada.net
เป็นเว็บไซต์ที่ได้รับการอนุญาตจาก หลวงพ่อปราโมทย์ ปาโมชฺโช วัดสวนสันติธรรม ให้สามารถดำเนินการถอดข้อความพระธรรมเทศนาในลักษณะข้อความสั้นได้ ตั้งแต่ พ.ศ.๒๕๕๓

ชี้แจงการรับกิจนิมนต์ของหลวงพ่อปราโมทย์ ปาโมชฺโช ที่นี่

สมัครเป็นสมาชิกเพื่อรับแจ้งข่าวสารและธรรมะทุกวันจาก Dhammada.net ได้ ที่นี่

ติดตั้ง Dhammada Application for Android ที่นี่

คู่มือการใช้งาน อ่านได้ ที่นี่

เว็บไซต์ Dhammada.net
เป็นเว็บไซต์ที่ได้รับการอนุญาตจาก หลวงพ่อปราโมทย์ ปาโมชฺโช วัดสวนสันติธรรม ให้สามารถดำเนินการถอดข้อความพระธรรมเทศนาในลักษณะข้อความสั้นได้ ตั้งแต่ พ.ศ.๒๕๕๓

ชี้แจงการรับกิจนิมนต์ของหลวงพ่อปราโมทย์ ปาโมชฺโช ที่นี่

สมัครเป็นสมาชิกเพื่อรับแจ้งข่าวสารและธรรมะทุกวันจาก Dhammada.net ได้ ที่นี่

ติดตั้ง Dhammada Application for Android ที่นี่

คู่มือการใช้งาน อ่านได้ ที่นี่

ภาวนาโดยการรู้ความเจ็บปวดได้หรือไม่?

การรู้ว่าเจ็บ เป็นการรับรู้ตามปกติธรรมชาติทั่วไปของทุกคน
สำหรับในการปฏิบัติภาวนานั้น เมื่อรู้สึกถึงความเจ็บที่เกิดขึ้น
สามารถหัดรู้ได้ดังนี้ คือ

ก. หัดรู้ความเจ็บด้วยจิตที่ตั้งมั่น
ก็จะเห็นความเจ็บเป็นเพียงสิ่งหนึ่งที่เป็นคนละส่วนกับกายคนละส่วนกับจิต
แล้วจะเห็นความเจ็บไม่เที่ยง ไม่เป็นไปตามความต้องการของใคร

หรือ ข. เมื่อรู้สึกว่าเจ็บ ก็ให้หัดรู้ว่า จิตเป็นอย่างไร
เช่น ไม่ชอบ หงุดหงิด อยากหาย หัดรู้ไปด้วยจิตที่ตั้งมั่น
ก็จะเห็นได้ว่า จิตที่ไม่ชอบ หงุดหงิด อยากหาย ก็ไม่เที่ยงเกิดขึ้นแล้วย่อมดับไป
ไม่เป็นไปตามความต้องการของใคร

เว็บไซต์ Dhammada.net
เป็นเว็บไซต์ที่ได้รับการอนุญาตจาก หลวงพ่อปราโมทย์ ปาโมชฺโช วัดสวนสันติธรรม ให้สามารถดำเนินการถอดข้อความพระธรรมเทศนาในลักษณะข้อความสั้นได้ ตั้งแต่ พ.ศ.๒๕๕๓

ชี้แจงการรับกิจนิมนต์ของหลวงพ่อปราโมทย์ ปาโมชฺโช ที่นี่

สมัครเป็นสมาชิกเพื่อรับแจ้งข่าวสารและธรรมะทุกวันจาก Dhammada.net ได้ ที่นี่

ติดตั้ง Dhammada Application for Android ที่นี่

คู่มือการใช้งาน อ่านได้ ที่นี่

การพิจารณาธรรมหลังออกจากสมาธิ

พอออกจากสมาธิแล้ว จิตจะมีกำลังมีความตั้งมั่นตามสมควร
ก็ให้ใช้โอกาสนี้ มาหัดรู้สภาวธรรม(หรือที่พูดว่าพิจารณาธรรม)
โดยหัดรู้สภาวธรรมที่เป็น กาย หรือเวทนา หรือจิต
หรือธรรม (กระบวนการทำงานของกายของจิต) ก็ได้ครับ

หัดรู้โดยไม่ต้องเจาะจงตายตัวว่าต้องรู้อะไรก่อนหลัง
เมื่อมีสภาวะอะไรที่กำลังปรากฏชัดก็ให้หัดรู้อันนั้นไปเลยครับ
เช่นถ้ารู้สึกถึงร่างกายที่เคลื่อนไหวได้ชัดก็หัดรู้กายเคลื่อนไหวไป
อีกเดี๋ยวถ้าเกิดเห็นว่าจิตส่งออกไปมอง ไปฟัง ไปคิด ฯลฯ
ก็ให้หัดรู้สภาวะของจิตที่ส่งออกไปมอง ไปฟัง ไปคิด ฯลฯ
หรืออีกเดี๋ยวถ้ารู้สึกถึงเวทนาที่กำลังมีอยู่ ก็ให้หัดรู้เวทนานั้นไปครับ

เว็บไซต์ Dhammada.net
เป็นเว็บไซต์ที่ได้รับการอนุญาตจาก หลวงพ่อปราโมทย์ ปาโมชฺโช วัดสวนสันติธรรม ให้สามารถดำเนินการถอดข้อความพระธรรมเทศนาในลักษณะข้อความสั้นได้ ตั้งแต่ พ.ศ.๒๕๕๓

ชี้แจงการรับกิจนิมนต์ของหลวงพ่อปราโมทย์ ปาโมชฺโช ที่นี่

สมัครเป็นสมาชิกเพื่อรับแจ้งข่าวสารและธรรมะทุกวันจาก Dhammada.net ได้ ที่นี่

ติดตั้ง Dhammada Application for Android ที่นี่

คู่มือการใช้งาน อ่านได้ ที่นี่

รู้สึกตัว รู้แค่ไหน?

เอาแค่พอรู้สึกว่ามีสิ่งนั้นเกิดขึ้น สิ่งนั้นก็ย่อมดับไปก็พอแล้วครับ
หรือพอเกิดสิ่งนั้นแล้ว จิตเป็นอย่างไรก็รู้ไปตามที่เป็นต่อไปเลย
เช่นตกใจก็รู้ว่าตกใจ ไม่ชอบก็รู้ว่าไม่ชอบ
และถ้าจะเจริญวิปัสสนาก็ไม่ต้องใช้ความคิดไปแก้ไขอะไรเลยครับ
การใช้ความคิดแก้ไขให้จิตสงบ เป็นเพียงการทำสมถะอย่างหนึ่ง
ซึ่งถ้าทำจนเกินจำเป็น ก็จะเสียโอกาสหัดดูสภาวะเพื่อเจริญปัญญาไป
และถ้าทำจนเคยชินก็จะกลายเป็นติดความสงบ อะไรเกิดขึ้นก็คอยทำให้สงบ
ทำให้เจริญปัญญาต่อไม่ได้ครับ

เว็บไซต์ Dhammada.net
เป็นเว็บไซต์ที่ได้รับการอนุญาตจาก หลวงพ่อปราโมทย์ ปาโมชฺโช วัดสวนสันติธรรม ให้สามารถดำเนินการถอดข้อความพระธรรมเทศนาในลักษณะข้อความสั้นได้ ตั้งแต่ พ.ศ.๒๕๕๓

ชี้แจงการรับกิจนิมนต์ของหลวงพ่อปราโมทย์ ปาโมชฺโช ที่นี่

สมัครเป็นสมาชิกเพื่อรับแจ้งข่าวสารและธรรมะทุกวันจาก Dhammada.net ได้ ที่นี่

ติดตั้ง Dhammada Application for Android ที่นี่

คู่มือการใช้งาน อ่านได้ ที่นี่

พระโสดาบัน กับ ตัวเราไม่มีสองความหมายที่ต้องเข้าใจ

ผู้ที่ได้ฟังธรรมซึ่งหลวงพ่อปรา​โมทย์นำมาแสดง
มักจะได้ยินหลวงพ่อพูดถึงเรื่อย​ๆ ว่า
ถ้าเห็นแจ้งว่า ตัวเราไม่มี หรือเราไม่มี ก็ได้เป็นพระโสดาบัน
หลายคนคงคิดเหมือนผมว่า
ถ้า “ตัวเรา” ไม่มี ก็ไม่น่าจะมี “ของเรา”
แล้วเหตุใดหลวงพ่อจึงได้พูดต่อไ​ปอีกว่า
เมื่อได้พระโสดาบันแล้ว จิตจะยังยึดถือรูปนามอยู่ว่าเป็​นของเรา
เรื่องนี้ก็เลยเป็นเรื่องชวนให้​หลงคิดฟุ้งเอาง่ายๆ ว่า
ในเมื่อยังยึดถือว่าเป็นของเรา ก็ต้องมีตัวเราอยู่ซิ
ถ้าไม่มีตัวเราแล้วจะมีของเราขึ้นมาได้อย่างไร
ฟังไปฟังมา คิดไปคิดมาก็เข้าใจแบบจินตมยปัญ​ญาเอาเองว่า

.
“ตัวเราไม่มี” จะมีความหมายอยู่ 2 ความหมาย
ความหมายแรก จะหมายถึง ความเห็นถูกว่าไม่มีตัวเราที่เที่​ยงถาวร
หรือไม่มีตัวเราที่เป็นตัวตนโดย​ตัวมันเองได้
ซึ่งจะมีตั้งแต่พระโสดาบันขึ้นไ​ป ที่จะมีความเห็นถูกเช่นนี้อย่าง​บริบูรณ์ได้

.
ความหมายที่สอง จะหมายถึง ไม่มีความรู้สึกว่าเป็นตัวเราขอ​งเราอยู่เลย
ไม่มีเพราะจิตหมดสิ้นความถือในขันธ์ทั้งห้าได้แล้ว
จึงไม่สามารถมีอะไรที่จะเป็นตัว​เราหรือของเราขึ้นมาได้อีก

.
ดังนั้น ที่ว่า พระโสดาบันเห็นว่าตัวเราไม่มี หรือไม่มีตัวเรานั้น
จึงหมายถึง ตัวเราไม่มี ตามความหมายแรกนั่นเอง
เพราะสิ่งที่พระโสดาบันจะละได้คือ
ละความเห็นผิดว่ามีตัวเรา
ละความเห็นผิดว่ามีเราคนเดิมที่​เที่ยงถาวรอยู่
หรือเรียกว่า ละความเห็นผิดว่ามีตัวตน (ละสักกายทิฏฐิ)
แต่ถึงแม้พระโสดาบันจะละความเห็​นผิดว่ามีตัวเราที่ถาวรลงได้
แต่จิตจะยังมีความยึดในขันธ์ห้า​อยู่
เมื่อยังยึดในขันธ์ห้า ก็ยังรู้สึกได้ว่ามีตัวเรา มีของเราอยู่
แต่ทุกครั้งที่เกิดความมีตัวเรา​มีของเราปรากฏขึ้น
จิตพระโสดาบันจะไม่ประกอบด้วยคว​ามเห็นผิดว่าเป็นตัวเราที่เที่ย​งถาวร
แต่จะประกอบไปด้วยความเห็นถูกอยู่ว่า
ตัวเราของเราที่ปรากฏขึ้นนี้ เป็นเพียงความปรุงแต่งอย่างหนึ่​ง
ที่เกิดขึ้นแล้วย่อมดับไปเป็นธร​รมดา
ไม่มีตัวเราที่เที่ยงถาวร ไม่มีขันธ์ใดเลยที่เที่ยงถาวรอยู่
มีแต่สิ่งที่เกิดขึ้นตามเหตุปัจ​จัย ที่เกิดขึ้นแล้วย่อมดับไปเป็นธร​รมดา.

เว็บไซต์ Dhammada.net
เป็นเว็บไซต์ที่ได้รับการอนุญาตจาก หลวงพ่อปราโมทย์ ปาโมชฺโช วัดสวนสันติธรรม ให้สามารถดำเนินการถอดข้อความพระธรรมเทศนาในลักษณะข้อความสั้นได้ ตั้งแต่ พ.ศ.๒๕๕๓

ชี้แจงการรับกิจนิมนต์ของหลวงพ่อปราโมทย์ ปาโมชฺโช ที่นี่

สมัครเป็นสมาชิกเพื่อรับแจ้งข่าวสารและธรรมะทุกวันจาก Dhammada.net ได้ ที่นี่

ติดตั้ง Dhammada Application for Android ที่นี่

คู่มือการใช้งาน อ่านได้ ที่นี่