Dhammada.net

ธรรมะเป็นเรื่องธรรมดาจริงๆ

เรื่องการกำหนดจิตผิดก็ไม่มีอะไรมากหรอกครับ

ส่วนมากก็เรื่องเผลอ กับเรื่องเพ่ง โดยไม่รู้ทันนี่เอง

จิตจึงไม่สามารถจะรู้สภาพธรรมที่กำลังปรากฏ ด้วยความเป็นกลาง หรือสักแต่รู้ได้

นักปฏิบัติอย่าไปกังวลสนใจว่า เราจะเดินอย่างไรให้ถูกตรงทุกองศา

ถ้าคิดจะเดินให้ถูก ก็จะผิดทันที เพราะจะเกิดการเสแสร้งแกล้งปฏิบัติขึ้นมา

เช่นการกดข่มจิตใจ การเพ่งจ้อง ฯลฯ

ที่เหมาะที่ควร เอาแค่ว่า อย่าให้ผิด ด้วยการเผลอและการเพ่ง

เมื่อไม่ผิดแล้ว ก็ไม่ต้องไปคิดเรื่องถูก มันจึงจะถูกได้จริง

ถ้ายังคิด ยังทำเรื่องถูก ยังไงก็ไม่ถูกครับ

ดังนั้นเวลาปฏิบัติอย่าไปกังวลใจใดๆ

ให้รู้เท่าทันกายใจของตนไปตามธรรมชาติธรรมดา

ยิ่งเป็นธรรมชาติธรรมดามากเท่าไร ก็ยิ่งดีเท่านั้น

เพราะความจริงแล้ว ธรรมะก็คือเรื่องธรรมดานี่เอง

กิเลสต่างหาก ที่ทำให้การปฏิบัติธรรมกลายเป็นสิ่งยุ่งยากไปหมด

เมื่อวันเสาร์ก่อนผมไปที่วัดป่า____ เพื่อกราบเยี่ยมครูบา__

ไปเจอผู้หญิงคนหนึ่ง อายุมากกว่าผม เธอเข้ามาถามธรรมะ

เมื่อผมอธิบายถึงสภาวะ “รู้” จนเธอเข้าใจและเห็นตามได้แล้ว

เธอก็อุทานออกมาว่า “ธรรมะเป็นเรื่องธรรมดาจริงๆ

แต่เธอเสียเวลาปฏิบัติ ทำโน่นทำนี่อยู่หลายสิบปี

เพราะไม่มีใครบอกให้เธอลืมตาตื่นต่อธรรมะที่เต็มบริบูรณ์อยู่ต่อหน้าแล้ว”

ดังนั้น จิตมีกิเลส ก็รู้ว่ามีกิเลส

จิตมีกุศล ก็รู้ว่ามีกุศล

จิตตั้งมั่น ก็รู้ว่าตั้งมั่น

จิตไม่ตั้งมั่นเพราะทะยานไปตามแรงผลักของตัณหา ก็รู้ทันมัน

ทำไปเถอะครับ ถ้ารู้ทันจริงๆ แล้ว ไม่ต้องไปคิดเรื่องผิดถูกอะไรหรอก

เพราะบรรดาความผิดทั้งหลายนั้น

มันมาจากความไม่รู้ทันมารยากิเลสที่มาหลอกจิตใจ

จึงไม่เห็นทุกอย่างตามความเป็นจริง

เท่านั้นเอง

โดยคุณ สันตินันท์ (นามปากกาของหลวงพ่อปราโมทย์ก่อนบวช)

เมื่อวัน ศุกร์ ที่ 17 มีนาคม 2543

เว็บไซต์ Dhammada.net
เป็นเว็บไซต์ที่ได้รับการอนุญาตจาก หลวงพ่อปราโมทย์ ปาโมชฺโช วัดสวนสันติธรรม ให้สามารถดำเนินการถอดข้อความพระธรรมเทศนาในลักษณะข้อความสั้นได้ ตั้งแต่ พ.ศ.๒๕๕๓

ชี้แจงการรับกิจนิมนต์ของหลวงพ่อปราโมทย์ ปาโมชฺโช ที่นี่

สมัครเป็นสมาชิกเพื่อรับแจ้งข่าวสารและธรรมะทุกวันจาก Dhammada.net ได้ ที่นี่

ติดตั้ง Dhammada Application for Android ที่นี่

คู่มือการใช้งาน อ่านได้ ที่นี่

หลักการภาวนาสำคัญของหลวงปู่มั่น

หลักปฏิบัติที่เป็นแก่นสารสำคัญของหลวงปู่มั่นก็คือ

ให้มีสติสัมปชัญญะ ศึกษาอยู่ในกายในใจตนเอง

ไม่ส่งจิตออกนอกเที่ยวรู้เที่ยวเห็น อันเป็นความฟุ้งซ่าน

หรือปล่อยจิตให้ชุ่มแช่อยู่กับสมาธิ จนไม่สนใจจะเจริญวิปัสสนาปัญญา

ท่านสอนว่า การทำสมาธิมากไปก็เป็นเหตุให้เนิ่นช้า

การเจริญปัญญา(อย่างเดียว) มากไปก็เป็นเหตุให้ฟุ้งซ่าน

สิ่งที่สำคัญที่สุด ก็คือการมีสติสัมปชัญญะอยู่ในชีวิตประจำวันนี่เอง

เวลานี้ เราไม่ค่อยได้ยินธรรมเหล่านี้

ส่วนมากได้ยินกันเพียงผิวๆ ว่าให้พุทโธ กันไป

พอจิตสงบแล้วให้คิดพิจารณากาย

ซึ่งทั้งหมดนั้น เป็นอุบายปฏิบัติในเบื้องต้น

เพื่อจะเข้ามาสู่ความมีสติสัมปชัญญะในชีวิตประจำวันนี่เอง

โดยคุณ สันตินันท์ (นามปากกาของหลวงพ่อปราโมทย์ก่อนบวช)

เมื่อ จันทร์ ที่ 29 มกราคม 2544

เว็บไซต์ Dhammada.net
เป็นเว็บไซต์ที่ได้รับการอนุญาตจาก หลวงพ่อปราโมทย์ ปาโมชฺโช วัดสวนสันติธรรม ให้สามารถดำเนินการถอดข้อความพระธรรมเทศนาในลักษณะข้อความสั้นได้ ตั้งแต่ พ.ศ.๒๕๕๓

ชี้แจงการรับกิจนิมนต์ของหลวงพ่อปราโมทย์ ปาโมชฺโช ที่นี่

สมัครเป็นสมาชิกเพื่อรับแจ้งข่าวสารและธรรมะทุกวันจาก Dhammada.net ได้ ที่นี่

ติดตั้ง Dhammada Application for Android ที่นี่

คู่มือการใช้งาน อ่านได้ ที่นี่

จิตป่วยกับจิตสุขภาพดี

จิตที่ใช้เจริญวิปัสสนานั้น ได้แก่ จิตที่เป็นปกติธรรมดาที่สุดของมนุษย์นี้เองครับ

 (ภูมิของมนุษย์ จึงเป็นที่ที่พระพุทธเจ้าท่านมาตรัสรู้กัน เพราะเหมาะสมมาก)

ดังนั้น เมื่อจะทำวิปัสสนา ก็ให้รู้อารมณ์ของจริง ไปด้วยจิตที่เป็นปกติธรรมดานี่เอง

ไม่ต้องไปดัดแปลงจิตให้ เงียบ ขรึม ซึม นิ่ง ดิ่ง สว่าง ฯลฯ

แต่คนทั้งหลายนั้น มี จิตผิดปกติ ป่วยไข้ไปด้วยอำนาจของกิเลสอยู่เสมอๆ

ไม่มี จิตปกติ ที่จะเจริญวิปัสสนาได้จริงๆ

ดังนั้นในขั้นต้น ผู้ปฏิบัติจึงต้องรักษาพยาบาลจิตที่ป่วยไข้ ให้เป็นจิตปกติเสียก่อน

เชื้อโรคร้ายที่ทำให้จิตป่วยไข้ มีอยู่ 5 ตัวด้วยกัน คือนิวรณ์ 5

ได้แก่ ความพึงใจในความสุขอย่างโลกๆ ความพยาบาทขุ่นเคืองใจ

ความฟุ้งซ่าน ความหดหู่ และความลังเลสงสัย

ถ้าสิ่งเหล่านี้มีอยู่ในจิตใจ ก็ให้ผู้ปฏิบัติรู้ตรงเข้าไปที่นิวรณ์เหล่านี้เลย

เช่นเมื่อเกิดความลังเลสงสัยว่า เอ เราจะปฏิบัติอย่างไรจึงจะถูกต้องนะ

แทนที่จะไปคิด หรือถามหาคำตอบ (ซึ่งจะหาไม่ได้)

ก็ให้ผู้ปฏิบัติมีสติระลึกรู้ตรงเข้าไปที่ความรู้สึกลังเลสงสัย เลยทีเดียว

 (ไม่ใช่ไปดูเรื่องที่สงสัยนะครับ ให้รู้เข้าไปที่ตรงความรู้สึกสงสัย

ซึ่งเราทำคนรู้ได้อยู่แล้วตามธรรมชาติ

เหมือนอย่างที่เรารู้ว่า เราโกรธ เรารัก เราสบายใจ เราไม่สบายใจ นั่นเอง)

ทันทีที่จิตรู้ทันว่า กำลังสงสัยอยู่นั่นเอง

จิตก็เข้าถึงความเป็นปกติแล้ว คือเปลี่ยนจากผู้สงสัย เป็นผู้รู้ความสงสัย

จิตปกติธรรมดาของมนุษย์ อันเป็นจิตที่สุขภาพดีนั้น

เป็นเพียงจิตปกติ เป็นธรรมชาติธรรมดาที่สุด

มันจะทำหน้าที่รู้อารมณ์ทั้งปวงด้วยความเป็นกลาง

ไม่หลง ทั้งหลงแบบเผลอ หรือหลงเพ่ง

ไม่หลงไปทางตา หู จมูก ลิ้น กาย

และไม่จมลงไปในโลกของความคิดและจินตนาการ

เป็นจิตที่มีความรู้ ตื่น และเบิกบานน้อยๆ

ทันทีที่รู้ว่าเผลอ ทันทีที่รู้ว่าเพ่ง ทันทีที่รู้ว่าโกรธ ทันทีที่รู้ว่ารัก

ทันทีที่รู้ว่าสุข ทันทีที่รู้ว่าทุกข์ ทันทีที่รู้ว่าจงใจปฏิบัติ ฯลฯ

ตรงนั้นแหละ จิตจะเป็นจิตปกติธรรมดาที่สุดแล้ว

แต่ถัดจากนั้น ผู้ปฏิบัติก็จะก้าวไปสู่ความหลงผิดรอบใหม่

โดยเกิดความตั้งใจที่จะรักษาจิตที่รู้ตัว หรือรักษาความรู้ตัวเอาไว้นานๆ

นับว่าผู้ปฏิบัติพลาดเสียแล้ว

คือพลาดจาก การรู้ สภาวธรรมที่กำลังปรากฏในปัจจุบันด้วยจิตที่ปกติที่สุด

ไปสู่ การคิด เตรียมการเพื่อให้ความรู้ตัวต่อเนื่อง อันเป็นเรื่องของอนาคต

โดยคุณ สันตินันท์ (นามปากกาของหลวงพ่อปราโมทย์ก่อนบวช)

เมื่อวัน อังคาร ที่ 30 มกราคม 2544

เว็บไซต์ Dhammada.net
เป็นเว็บไซต์ที่ได้รับการอนุญาตจาก หลวงพ่อปราโมทย์ ปาโมชฺโช วัดสวนสันติธรรม ให้สามารถดำเนินการถอดข้อความพระธรรมเทศนาในลักษณะข้อความสั้นได้ ตั้งแต่ พ.ศ.๒๕๕๓

ชี้แจงการรับกิจนิมนต์ของหลวงพ่อปราโมทย์ ปาโมชฺโช ที่นี่

สมัครเป็นสมาชิกเพื่อรับแจ้งข่าวสารและธรรมะทุกวันจาก Dhammada.net ได้ ที่นี่

ติดตั้ง Dhammada Application for Android ที่นี่

คู่มือการใช้งาน อ่านได้ ที่นี่

ญาณ ปัญญา และวิชชา

หลวงพ่อพุธท่านเคยอธิบายความหมายและความสัมพันธ์

ของ ญาณ(ความหยั่งรู้) ปัญญา และวิชชา เอาไว้อย่างน่าฟังมากครับ

ทั้ง 3 ตัวนี้เป็นเรื่องของปัญญาด้วยกัน แต่มีความแตกต่างกัน

ท่านอธิบายว่า ญาณเป็นความหยั่งรู้สภาพธรรมที่กำลังปรากฏ

เมื่อหยั่งรู้อยู่นั้น ก็จะมีปัญญาเห็นความเป็นไตรลักษณ์ของธรรมกำลังที่ปรากฏ

เมื่อเจริญปัญญาคือเห็นอารมณ์เป็นไตรลักษณ์นั้น

จิตก็จะเริ่มเรียนรู้อริยสัจจ์ไปทีละน้อย

คือเห็นว่าเมื่อใดจิตอยากและยึดอารมณ์ จิตก็ทุกข์

เมื่อใดพ้นจากความอยากและความยึด ก็ไม่ทุกข์

ถึงจุดหนึ่ง จิตจะรู้แจ้งเห็นจริงในอริยสัจจ์ อันนี้จึงเป็นวิชชา

ตามคำอธิบายของท่าน การ รู้ ตามหลักสติปัฏฐาน

จะทำให้เกิดทั้งญาณ ปัญญา และวิชชา

อันนี้เพิ่งนึกได้เพราะฟังมานานแล้ว เห็นว่าคำอธิบายของท่านน่าฟังดี

ก็เลยนำมาฝากหมู่เพื่อนฟังประดับความรู้ไว้ครับ

โดยคุณ สันตินันท์ (นามปากกาของหลวงพ่อปราโมทย์ก่อนบวช)

เมื่อวัน จันทร์ ที่ 8 พฤษภาคม 2543

เว็บไซต์ Dhammada.net
เป็นเว็บไซต์ที่ได้รับการอนุญาตจาก หลวงพ่อปราโมทย์ ปาโมชฺโช วัดสวนสันติธรรม ให้สามารถดำเนินการถอดข้อความพระธรรมเทศนาในลักษณะข้อความสั้นได้ ตั้งแต่ พ.ศ.๒๕๕๓

ชี้แจงการรับกิจนิมนต์ของหลวงพ่อปราโมทย์ ปาโมชฺโช ที่นี่

สมัครเป็นสมาชิกเพื่อรับแจ้งข่าวสารและธรรมะทุกวันจาก Dhammada.net ได้ ที่นี่

ติดตั้ง Dhammada Application for Android ที่นี่

คู่มือการใช้งาน อ่านได้ ที่นี่

พุทโธยอดกรรมฐาน

พุทโธ เป็นกำลังเสริมการดูจิตได้ดีมากครับ

หากทำพุทธานุสติเป็น ไม่เพียงจิตใจจะสงบเท่านั้น

กระทั่งนิพพานก็ทำให้ถึงได้ (ถ้าทำเป็น)

ดังที่พระพุทธเจ้าท่านแสดงธรรมไว้ว่า

พุทธานุสติ ฯลฯ ย่อมเป็นไปเพื่อความหน่าย เป็นไปเพื่อคลายกำหนัด

เป็นไปเพื่อความตรัสรู้ยิ่ง เป็นไปเพื่อพระนิพพาน

 (เอกธัมมาทิบาลี เอกนิบาต อังคุตรนิกาย สุตตันตปิฎก-เล่ม 20 หัวข้อที่ 179 – 180)

  (แต่การท่องพุทโธแบบนกแก้วนกขุนทอง ไม่ใช่พุทธานุสตินะครับ)

หลวงปู่หล้า แห่งภูจ้อก้อ ก็เคยสอนว่า

 พุทโธอันเดียวนี้ ก็ทำให้ถึงที่สุดได้

คือถ้าเราบริกรรมพุทโธระลึกถึงพระพุทธเจ้า

  จนเป็นอารมณ์อันเดียวของจิต ก็เป็นสมถะ

ถ้าเราบริกรรมพุทโธ เพื่อประคองความรู้ตัว ก็เป็นเครื่องมือทำวิปัสสนาได้

กระทั่งจะเอาความตรึกว่าพุทโธ มาเป็นอารมณ์ของวิปัสสนาก็ยังได้

เพราะความตรึกหรือวิตก เป็นสังขารขันธ์ที่แสดงความเกิดดับเป็นไตรลักษณ์

มันมีสภาวะหรือปรมัตถ์เหมือนสังขารตัวอื่นๆ นั่นเอง

แต่ที่สำคัญ อย่าให้จิตหลงเข้าไปในบัญญัติของคำว่าพุทโธก็แล้วกันครับ

โดยคุณ สันตินันท์ (นามปากกาของหลวงพ่อปราโมทย์ก่อนบวช)

เมื่อวัน 14 ม.ค. 2542

เว็บไซต์ Dhammada.net
เป็นเว็บไซต์ที่ได้รับการอนุญาตจาก หลวงพ่อปราโมทย์ ปาโมชฺโช วัดสวนสันติธรรม ให้สามารถดำเนินการถอดข้อความพระธรรมเทศนาในลักษณะข้อความสั้นได้ ตั้งแต่ พ.ศ.๒๕๕๓

ชี้แจงการรับกิจนิมนต์ของหลวงพ่อปราโมทย์ ปาโมชฺโช ที่นี่

สมัครเป็นสมาชิกเพื่อรับแจ้งข่าวสารและธรรมะทุกวันจาก Dhammada.net ได้ ที่นี่

ติดตั้ง Dhammada Application for Android ที่นี่

คู่มือการใช้งาน อ่านได้ ที่นี่

การปฏิบัติธรรมที่ดีต้องทำในชีวิตจริง

ทำใจให้สบายๆ อย่าเผลอ และอย่าเพ่งจ้อง

แล้วปฏิบัติธรรมไปตอนที่มีผัสสะ

คือตอนที่ตาเห็นรูป หูได้ยินเสียง … ใจคิดนึก นั่นแหละครับ

อย่างเช่น เราเห็นเด็กสองคนเดินมาด้วยกัน

คนหนึ่งเป็นลูกเรา อีกคนหนึ่งเป็นหลานเรา

ลองสังเกตความรู้สึกที่แตกต่างกันในใจของเราดู

จะพบความแตกต่างของระดับราคะ และความลำเอียงได้ไม่ยากเลย

หรือถ้าเราได้ยินเสียงเพลง จะพบว่า บางเพลงจะชอบมากกว่าบางเพลง

กระทั่งอ่านทางนฤพาน หรือดูละคร

ก็จะพบว่าแต่ละบท แต่ละตอน มีความชอบไม่เท่ากัน

บางตอนก็มีราคะ บางตอนมีโทสะ บางตอนสนุก บางตอนเบื่อ ฯลฯ

การปฏิบัติธรรมที่ดี ต้องทำในชีวิตจริง ตอนที่มีผัสสะนี่แหละครับ

พอมีผัสสะแล้ว ก็คอยวัดจิตวัดใจตนเองเรื่อยๆ ไป

ไม่นานก็จะรู้เองว่า อะไรคือนาม อะไรคือรูป อะไรคืออารมณ์ อะไรคือจิต

กิเลสอกุศลเป็นอย่างไร บุญกุศลเป็นอย่างไร ตัณหาเป็นอย่างไร

และรู้ชัดว่า สิ่งปรุงแต่งทั้งปวงล้วนแต่แปรปรวนไม่แน่นอน เป็นไปตามเหตุปัจจัยทั้งสิ้น

แล้วในแต่ละวัน ควรหาเวลา

เดินจงกรมหรือนั่งสมาธิสักช่วงหนึ่งให้เป็นกิจวัตรไว้ด้วย

จะช่วยให้มีกำลังในการปฏิบัติในชีวิตประจำวันมากขึ้น

หัดอยู่อย่างนี้ ไม่ยากอะไรหรอกครับ

อย่าเบื่อ อย่าชี้เกียจ และอย่าคิดสงสัยมากนักก็แล้วกัน

ถึงไม่ได้มรรคผลนิพพานอย่างใจนึก

แต่การจะประคองตัวอยู่กับโลก

ก็จะอยู่ได้อย่างทุกข์น้อยลง ให้เห็นได้ทันตาแล้วครับ

โดยคุณ สันตินันท์ (นามปากกาของหลวงพ่อปราโมทย์ก่อนบวช)

เมื่อวัน อังคาร ที่ 25 กรกฎาคม 2543

เว็บไซต์ Dhammada.net
เป็นเว็บไซต์ที่ได้รับการอนุญาตจาก หลวงพ่อปราโมทย์ ปาโมชฺโช วัดสวนสันติธรรม ให้สามารถดำเนินการถอดข้อความพระธรรมเทศนาในลักษณะข้อความสั้นได้ ตั้งแต่ พ.ศ.๒๕๕๓

ชี้แจงการรับกิจนิมนต์ของหลวงพ่อปราโมทย์ ปาโมชฺโช ที่นี่

สมัครเป็นสมาชิกเพื่อรับแจ้งข่าวสารและธรรมะทุกวันจาก Dhammada.net ได้ ที่นี่

ติดตั้ง Dhammada Application for Android ที่นี่

คู่มือการใช้งาน อ่านได้ ที่นี่

ธรรมจากจิตใจ

ธรรมที่ออกมาจากจิตใจ เป็นธรรมที่น่าฟัง
 และเมื่อฟังแล้วก็ได้ทั้งรสธรรมและความสงบเย็น
 แต่ถ้าฟังแล้วนำไปคิด
 บางที สิ่งที่รู้สึกว่าเข้าใจง่าย กลับจะกลายเป็นสิ่งที่เข้าใจยากก็ได้

 ธรรมแท้ไม่มีอะไรให้ต้องพูดมาก
 เพราะสิ่งที่พูดได้ ล้วนแล้วแต่เป็นของสมมุติทั้งนั้น
 แต่เราก็จำต้องอาศัยสมมุติ เป็นสื่อในการถ่ายทอดธรรม

 วิธีการสอนของเซ็น เป็นวิธีการที่โดดเด่นในตัวเอง
 สิ่งที่เซ็นกล่าว ไม่ใช่สิ่งที่เซ็นต้องการ
 จำเป็นที่เราต้องเพิกสมมุติทิ้ง จึงจะเข้าใจเนื้อธรรมที่เซ็นต้องการสื่อ

 ที่คุณกล่าวถึงคำสอนแบบเซ็นมานั้น ก็น่าฟังมาก
 เช่น ไปข้างหน้าก็ผิด ถอยหลังก็ผิด อยู่เฉยๆ ก็ผิด
 แล้วอย่างนี้ จะให้ผู้ปฏิบัติเข้าใจได้อย่างไรว่า สิ่งที่ถูกคืออะไร
 เพราะไม่เหลือช่องทางอะไรให้คิดมากกว่านี้อีกแล้ว
 ยิ่งคิด ก็ยิ่งสับสน ยิ่งพยายาม ก็ยิ่งห่างไกลจากธรรม

 ผมเข้าใจว่า เซ็นต้องการให้ผู้ปฏิบัติปล่อยวางความคิดเรื่อง ผิด และ ถูก
 คือปล่อยวางสิ่งที่เป็นคู่ทั้งหลาย อันเกิดจากความคิดของตน
 เพื่อรู้จักสิ่งที่พ้นจากความเป็นคู่ หรือรู้จักสิ่งที่เป็นสิ่งเดียวรวด
 ซึ่งจะรู้ได้ด้วยการ รู้ ไม่ใช่ด้วยการ คิด
 เพราะความคิดเป็นที่มาของ ตัณหา และ ทิฏฐิ
 อันชักพาให้จิตท่องเที่ยวอยู่ในโลกสมมุติอย่างไม่มีที่สิ้นสุด

 ขอยกตัวอย่างจากคำสอนของหลวงพ่อชา สุภัทโท สักเรื่องหนึ่ง
 คือคราวหนึ่ง หลวงพ่อชา ท่านชูไม้เท้าของท่านให้ญาติโยมดู
 แล้วถามว่า ไม้นี้สั้น หรือยาว
 ญาติโยมบ้างก็บอกว่าสั้น บ้างก็ว่ายาว
 ท่านจึงอธิบายให้ฟังในทำนองว่า
 ไม้เท้านี้มันไม่สั้น และไม่ยาว มันเป็นของมันอยู่อย่างนี้แหละ
 แต่คนที่ต้องการไม้ยาว ก็รู้สึกว่าไม้นี้สั้นไป
 ส่วนคนที่ต้องการไม้สั้น ก็จะรู้สึกว่า ไม้นี้ยาวเกิดไป

 ในความเป็นจริงแล้ว สิ่งต่างๆ ก็เป็น อย่างที่มันต้องเป็นนั่นแหละ
 แต่ตัณหาและทิฐิ ทำให้จิตก่อภพก่อชาติไม่หยุดหย่อน
 เมื่อใดเข้าใจว่า สิ่งทั้งปวงเป็นอนัตตา
 จิตจะสักแต่ว่ารู้สิ่งนั้นเท่านั้น
 ตัณหา และทิฏฐิก็ไม่เข้ามาครอบครองเป็นนายเหนือจิต
 เมื่อถึงจุดนั้น ก็ไม่ต้องถามต่อไปแล้วว่า
 อะไร จะเป็นอะไร ต่อไปอีก

โดยคุณ สันตินันท์ (นามปากกาของหลวงพ่อปราโมทย์ก่อนบวช)

เมื่อวันจันทร์ ที่ 8 พฤศจิกายน 2542

เว็บไซต์ Dhammada.net
เป็นเว็บไซต์ที่ได้รับการอนุญาตจาก หลวงพ่อปราโมทย์ ปาโมชฺโช วัดสวนสันติธรรม ให้สามารถดำเนินการถอดข้อความพระธรรมเทศนาในลักษณะข้อความสั้นได้ ตั้งแต่ พ.ศ.๒๕๕๓

ชี้แจงการรับกิจนิมนต์ของหลวงพ่อปราโมทย์ ปาโมชฺโช ที่นี่

สมัครเป็นสมาชิกเพื่อรับแจ้งข่าวสารและธรรมะทุกวันจาก Dhammada.net ได้ ที่นี่

ติดตั้ง Dhammada Application for Android ที่นี่

คู่มือการใช้งาน อ่านได้ ที่นี่